صنعت خودرو؛ از افزایش تولید تا ساماندهی واردات/جدال بر سر قیمت‌گذاری ادامه دارد

صنعت خودرو در سال جاری شاهد اتفاقات عدیده‌ای بود که از جمله آن می‌توان به تصویب طرح ساماندهی واردات خودرو و خروج تیراژ تولید از رکود اشاره کرد.

تولید بالاخره از رکود خارج شد

روند کاهش تولید خودرو کشور از ابتدای سال 91 آغاز شد؛ موضوعی که در ابتدا چندان مهم به نظر نمی‌رسید چرا که خودروسازان در آن سال همواره بابت تامین نقدینگی، نرخ بهره بانکی، نرخ ارز و تسهیلات مالی خواستار افزایش حمایت دولت از این صنعت بودند اما طبق شواهد، تحولی در این زمینه رخ نداد.

در این میان تحریم‌های بین‌المللی علیه صنعت خودرو کشور نیز اعمال و این صنعت بیش از پیش گریبانگیر مشکلاتی در زمینه تولید و عرضه شد، البته خودروسازان در این دوره زمانی اعلام کردند از تحریم‌های داخلی که پیشتر ذکر شد ضربه بیشتری را متحمل شده‌اند تا تحریم‌های خارجی.

سال 92 به همین منوال پایان یافت و صنعت خودرو با ورود به سال 93 زمزمه‌های افزایش تیراژ تولید را با صدای بلندتری شنید به گونه‌ای که تولید در 6 ماهه ابتدایی سال در شرکت ایران خودرو به بیش از 274 هزار دستگاه خودرو و در شرکت سایپا نیز به حدود 172 هزار دستگاه رسید.

بر پایه این گزارش؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد برنامه تولید یک میلیون و 200 هزار دستگاه خودرو را برای سال 93 در نظر گرفته که طبق آمار تا پایان بهمن ماه به طور تقریبی 907 هزار خودرو تولید شده است. این تیراژ نشاندهنده افزایش تا حدودی چشمگیر تولید خودرو در سال 93 پس از 2 سال رکود است.

داستان دنباله‌دار قیمت‌گذاری

زمانی که دفتر و دستک قیمت‌گذاری خودرو از سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان گرفته و به شورای رقابت واگذار شد، همواره شاهد بحث‌های مفصلی درخصوص درستی یا نادرستی این مسئله بودیم به گونه‌ای که اعلام قیمت‌های جدید خودرو در اوایل سال جاری موجب بروز اعتراض‌های شدیدی شد تا جایی که حتی صحبت از تعطیلی این نهاد به میان آمد.

بر این اساس، قیمت‌گذاری خودرو تبدیل به سناریویی طویل شد که با جمله تاکیدی "قیمت‌ها تغییر نخواهند کرد" و "فرمول تعیین شده کارشناسی شده است" به کار خود پایان داد.

به عنوان نمونه، "قیمت‌گذاری خودرو دنا" که با اعتراض‌های دنباله‌دار ایران خودرو همراه بود به تنهایی تبدیل به سو‍ژه‌ای خبرساز برای مدت دو هفته در رسانه‌ها شد.

بر این اساس؛ طبق آنچه که در دستور کار شورای رقابت قرار دارد هر ساله در اردیبهشت ماه قیمت خودرو منطبق با تغییرات ایجاد شده در فاکتورهایی همچون تورم، هرینه‌های تولید و ... به روز می‌شود.

ساماندهی واردات خودرو/گارانتی؛ شرط اول واردات

از آنجا که بسیاری از خودروهای خارجی از طریق نمایندگی‌های رسمی به کشور وارد نمی‌شد و در واقع اصالت و گارانتی آنها تحت پوشش شرکت مادر قرار نمی‌گرفت، در این مورد شکایت‌های زیادی از سوی مشتریان به سازمان حمایت و وزارت صنعت ارائه می‌شد.

همچنین واردات خودرو توسط افراد متفرقه، باعث سوء‌ استفاده از نام نمایندگی‌های رسمی واردکننده خودرو می‌شد و در برخی موارد مشتریان با مشکلاتی مانند عدم نصب آپشن اصلی بر روی خودرو و یا دستکاری کیلومترشمار خودرو روبرو می‌شدند.

از این رو وزارت صنعت طرحی تحت عنوان "ساماندهی واردات خودرو" را تصویب کرد تا از این طریق ارائه خدمات پس از فروش توسط واردکنندگان تضمین شود.

بر این اساس؛‌ مباحثی همچون ممنوعیت واردات خودرو بدون گارانتی و نظارت واردکنندگان رسمی بر واردات متفرقه‌ها به نوعی سعی بر ساماندهی این حوزه دارد.

وانت پیکان 48 ساله به موزه رفت 

19 اسفندماه سال جاری وانت پیکان پس از 48 سال حضور در سبد خودروهای باری،‌ به موزه رفت و خودرو باری آریسان را جایگزین خود کرد.

گفتنی است؛ ابتدا تولید این خودرو در اسفند 91 توسط پلیس به دلیل ناامن بودن متوقف شد و پس از سال‌ها تولید محصولات خانواده پیکان در ایران به پایان رسید و بعد در اردیبهشت 92 پس از نصب ترمز abs و تغییر در شکل ظاهری در قسمت‌های سپر و بغل دری‌ها و تغییر چراغ‌ها به کریستالی به عرصه تولید بازگشت.

افزایش 51 درصدی واردات خودرو نسبت به سال گذشته

بر اساس آمار گمرک، در 11 ماهه سال جاری 92 هزار و 306 خودرو سواری به ارزش یک میلیارد و 880 میلیون و 973 هزار دلار به کشور وارد شد.

این میزان واردات در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر تعداد 51 درصد و از نظر ارزش 46.59 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

گفتنی است؛ در بهمن ماه سال جاری 13 هزار و 48 خودرو سواری به ارزش 253 میلیون و 605 هزار دلار به کشور وارد شد.

این میزان واردات در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر تعداد 46 درصد و از نظر ارزش 24.59 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

الزام خودروسازان به تولید خودروهای یورو 4

بر اساس مصوبه 10 اردیبهشت 1393 هیات دولت، خودروسازان مکلف شده بودند تمام محصولات خود را از اول شهریور با استاندارد یورو 4 تولید کنند.

تیر 93 نیز گذشت و خودروسازان خواستار تمدید مهلت دوباره برای تولید خودرو با استاندراد یورو 4 شدند و این بار سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: اول شهریور آخرین مهلت خودروسازان برای تولید خودرو با استاندارد یورو 4 است و از این تاریخ به بعد سازمان محیط زیست هیچ مجوزی برای خودروهایی که فاقد استاندارد یورو 4 باشند، صادر نخواهد کرد.

در این بین 17 دی ماه پنج دستگاه خودرو وانت تک کابین و 2 کابین GONOW شرکت پویا خودرو، سواری ویانا 1500 سی سی شرکت سناباد خودرو توس، پژو 206 و پژو 206 SD با موتور TU3 و پژو پارس اتوماتیک با موتور TU5 شرکت ایران خودرو و مزدا 3 اتوماتیک هاچ بک شرکت بهمن موتور طبق اولتیماتومی که اعلام شده بود به دلیل عدم رعایت استاندارد آلایندگی یورو 4 مجوز شماره گذاری آنها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست لغو شد.

آنچه امسال به صنعت خودرو گذشت نشان از رشد تولید و البته افزایش تقاضایی بود که مانند سال‌های قبل تعادل را در این عرصه برقرار کرد،‌ اما چقدر می‌توان رشد افزایش تولید در سال آینده را با افزایش تقاضا تضمین کرد ...؟

این سوال مهمی است که البته چند وقتی می‌شود که ذهن مدیران خودروساز را هم درگیر خود کرده است.

منبع: باشگاه خبرنگاران